» آشنایی با تغذیه مناسب فشار خون بالا برای سالمندان

یکی از مهم ترین و حیاتی ترین مسائل مورد بحث برای دوران سالمندی، مسئله تغذیه می باشد. کیفیت و کمیت تغذیه در عملکرد سیستم های حیاتی بدن، از جمله سیستم های گوارشی و تنفسی خیلی مؤثر است. با افزایش سن و سال و حرکت به سمت پیری، بدن دچار مشکلاتی از جمله، کاهش متابولیسم و تغییرات فیزیولوژیکی می شود و زمینه برای رشد و پیدایش انواع بیماری ها، برای نمونه چربی خون، فشار خون بالا و قند خون بالا فراهم می شود. بنابراین در اینجا، مسئله تغذیه مناسب فشار خون بالا اهمیت پیدا می کند که باعث افزایش متابولیسم بدن و کاهش چربی و قند خون و در نتیجه، فشار خون طبیعی می شود.

دوران سالمندی به تدریج، با کاهش فعالیت های کاری و ورزشی و در مقابل با افزایش کسالت و ناتوانی همراه است.
از جمله عواملی که در سلامتی روانی و جسمانی افراد سالمند مؤثر بوده و باعث از دست رفتن روحیه فرد و در نتیجه، عدم تغذیه مناسب او می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مشکلات روحی و روانی: مرگ عزیزان، طلاق، بیماری یکی از عزیزان، تنهایی
2. مشکلات جسمانی: ناتوانی جسمی، مصرف داروهای درمانی مؤثر در اشتها، بی اشتهایی، مشکلات تنفسی، مشکلات گوارشی، خرابی دندان ها و بیماری های مزمن
3. مشکلات اقتصادی و رفاهی: کمبود امکانات برای تهیه غذای مناسب، درآمد اندک، ناتوان از تحرک و تهیه غذای مناسب، ناتوانی مالی در خرید میوه و سبزیجات و خشکبار

نیازهای تغذیه ای سالمندان

1. میوه ها: از آن جا که، میوه ها حاوی ویتامین های A، C، پروتئین، ویتامین های گروه B و سرشار از فیبر هستند، بنابراین، برای کاهش چربی و قند خون بسیار مناسب می باشند. به عبارت دیگر، فیبر موجود در میوه ها، از جمله پرتقال، لیمو شیرین، انار و سیب باعث تنظیم قند و در نتیجه، فشار خون می شود. بدین جهت، یکی از نیازهای سالمندان در مورد مسئله تغذیه مناسب فشار خون بالا، مصرف روزانه و مرتب میوه است.
2. سبزیجات: از آن جا که، مشکل سیستم گوارشی در میان سالمندان به وفور دیده می شود و با افزایش سن و کاهش متابولیسم بدن، سطح چربی سوزی آن پایین آمده و موجب انباشته شدن چربی در خون و شکم و پهلو می شود. بنابراین، مصرف سبزیجات به دلیل داشتن ویتامین های مختلف، فیبر و آهن، برای سالمندان ضروری بوده و بایستی در برنامه غذایی روزانه آن ها قید شود.                                                                           
3. لبنیات: بیماری های آرتروز، مفاصل پا، پوکی استخوان با افزایش سن و سال و سیر به سمت پیری، به دلیل کاهش کلسیم، فسفر و آهن بدن بیشتر شده و ناتوانی جسمانی یا عدم تحرک سالمندان را رقم می زند. بنابراین، استفاده روزانه از گروه لبنیات، از جمله شیر، ماست، کره و پنیر برای افراد سالمند ضروری بوده و با مصرف مرتب آن ها، می توانند از بروز بیماری های فوق الذکر خودداری کنند. عدم تحرک باعث کاهش متابولیسم بدن شده و در نتیجه، افزایش چربی و فشار خون را به دنبال دارد.
4. پروتئین: به مرور زمان و با ورود به دوره میانسالی و سپس سالمندی، بافت های ماهیچه ای و عضلانی به تدریج، به دلیل کاهش رشته های پروتئینی، ضعیف تر شده و از حجم آن ها در قسمت های مختلف بدن، از جمله بازوها، ران پا و سینه کاسته شده و در کل، باعث ناتوانی و تضعیف قدرت جسمی می شود. بنابراین، مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین، از جمله ماهی، گوشت قرمز، تخم مرغ و حبوبات باعث تقویت پروتئین بافت های عضلانی و توانمند شدن سالمندان می شود.
5. خشکبار: مصرف روزانه آجیل ها در تقویت بافت های استخوانی و عضلانی سالمندان بسیار مناسب می باشند. همچنین، اسید چرب و آنتی اکسیدان غنی در آجیل ها، از جمله پسته، فندق، گردو، بادام و بادام زمینی، سبب کاهش چربی های اضافی بدن و تنظیم قند و فشار خون می شود. تغذیه مناسب فشار خون بالا، با مصرف مکرر و مرتب گروه های مواد غذایی فوق الذکر حاصل شده و بنابراین، باعث پر تحرکی و شادابی سالمندان می شود.
6. مایعات و دمنوش های گیاهی: از آن جا که، حجم بیشتر بدن را آب تشکیل می دهد، بنابراین، مصرف مایعات مفید و ویتامین دار، از جمله آبمیوه های طبیعی، چای سبز، پونه، کاکوتی، گل ختمی، گزنه، گل گاوزبان و بابونه باعث شادابی پوست، پاکسازی عفونت، چربی سوزی و در نتیجه، تنظیم قند و فشار خون بدن شده و از ابتلا به بیماری های قلبی و ریوی جلوگیری می کند. در مقابل مصرف مایعات مضر، برای نمونه، نوشابه، مشروب و نوشیدنی های الکلی و غیره دارای مواد شیمیایی، کالری و قند زیاد بوده و سبب پوکی استخوان، افزایش قند و فشار خون و بیماری های قلبی می شود.
7. روغن های گیاهی: روغن نباتی یا مایع، یکی از مهم ترین موادی است که استفاده از آن در تهیه غذا ضروری بوده و به خاطر فرآوری با مواد شیمیایی، آسیب های جدی به بدن وارد می کند و در واقع، زمینه ساز شیوع بیماری های مختلف قلبی، ریوی و فشار خون می باشد. استفاده از روغن های گیاهی، از جمله روغن زیتون، روغن سیاه دانه و روغن کنجد برای سلامتی و درمان بیماری های سالمندان بسیار مفید بوده و بایستی جایگزین روغن های نباتی و مایع در تهیه غذا و پخت و پز شوند.
8. غلات: در این گروه مواد غذایی بایستی مقدار مصرفی روزانه سالمندان طبق برنامه و بر حسب نیاز بدن تهیه و صرف شود. از جمله این مواد غذایی، می توان به برنج ایرانی اصل، ماکارونی، نان سبوس دار، سیب زمینی اشاره کرد. افراد سالمند در صورت مصرف مناسب و بر حسب نیاز این نوع مواد غذایی، از ابتلا به بیماری های مختلف مصون می مانند. در برنامه روزانه تغذیه مناسب فشار خون بالا، بایستی این گروه مواد غذایی به مقدار نیاز بدن سالمندان درج شوند، زیرا زیاده روی در مصرف آن ها، باعث افزایش قند و فشار خون می شود.

برنامه غذایی رژیمی مناسب سالمندان دارای فشار خون بالا

طراحی و تنظیم برنامه ای در مورد تغذیه مناسب فشار خون بالا، برای سالمندان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و سبب کنترل طبیعی و در نتیجه، تنظیم فشار خون آن ها می شود که عبارت است از:

1. صبحانه

• مایعات: شیر، دمنوش های گیاهی از جمله چای سبز، کاکوتی، پونه، گزنه و غیره همراه با توت یا کشمش سبز بجای قند
• مواد غذایی: نان سبوس دار، پنیر، تخم مرغ آب پز، کره حیوانی با کیفیت، ماست و عدسی

۲.سایر وعده های غذایی

• میوه ها: پرتقال، کیوی، هندوانه، نارنگی، خیار، سیب، آلوچه سبز و آلبالو
• غلات: نان سبوس دار، برنج ایرانی اصل، سیب زمینی و ماکارونی به مقدار نیاز بدن
• سیر، پیاز،گوجه فرنگی و لیمو ترش همیشه همراه غذا مصرف شوند
• ماهی، میگو نسبت به مرغ و گوشت قرمز زیاد مصرف شود
• پرهیز جدی در استفاده از نمک حین صرف غذا در وعده های مختلف
• عدم استفاده از ترشی، خیار شور در وعده های غذایی
• پرهیز از مصرف نوشابه و سایر نوشیدنی های غیر طبیعی
• پرهیز از مصرف غذاهای فست فود و کنسروهای بسته بندی
• پرهیز از مصرف تنقلات و خوراکی های متنوع
• همراه دمنوش های گیاهی بجای قند، از توت و کشمش سبز استفاده شود
• عدم مصرف شیرینی جات و شکلات های متنوع

در این مقاله سعی شد مواد غذایی سالم و مقوی که برای دوران سالمندی مناسب است معرفی و شرح داده شود .

مقالات مرتبط

» چه روشهایی برای پیشگیری و درمان دیابت در سالمندان پیشنهاد میشود؟ » علل بی خوابی سالمندان و راههای جلوگیری از آن » چه کارهایی سبب افزایش قدرت سیستم ایمنی سالمندان خواهد شد؟ » آیا مصرف ویتامین E در روند فراموشی سالمندان تاثیر گذار است؟ » طب سالمندی چیست و پزشک سالمندان دارای چه ویژگی هایی می باشد؟ » چه نکاتی را باید برای مراقبت از سالمند مبتلا به کرونا رعایت نماییم ؟