» چگونه تغذیه سالمندان دچار تغییرات می شود؟

رفتارها و عادات غذایی افراد همواره در حال تغییر کردن است و این تغییرات در دوران سالمندی بیش از پیش رخ می دهد. تغذیه سالمندان بدلیل تغییرات فیزیولوژیک آنان با دیگر گروه های سنی تفاوت های زیادی دارد. در این دوران نیازهای تغذیه ای دچار تغییرات زیادی شده و در صورت عدم تمرکز بر رژیم غذایی در سالمندان امکان بروز سوء تغذیه بسیار زیاد می باشد. با وجود تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی در سالمندان، رعایت کردن اصول تغذیه ای مناسب سبب کاهش احتمال بروز بیماری های گوناگونی خواهد شد.

سالمندان دارای شرایط فیزیولوژیکی و متابولیکی خاصی می باشند. در دوران سالمندی نیاز بدن به برخی از ریزمغذی ها کاهش یافته اما از سوی دیگر اهمیت مصرف برخی دیگر از ریزمغذی ها افزایش چشمگیری می یابد. در این دوران متابولیسم بدن کاهش یافته و بدلیل کاهش توان تشخیص مزه شور و شیرین احتمال افزایش مصرف نمک و شیرین کننده ها افزایش می یابد. بنابراین تغذیه سالمندان و کیفیت مواد مصرفی آنان باید بیشتر از هر زمان دیگر مورد بررسی قرار بگیرد تا امکان بروز سوء تغذیه در سالمندان کاهش یابد.

دلایل گوناگونی علاوه بر تغییرات فیزیولوژیکی سبب کاهش دریافت مواد مغذی و مایعات در سالمندان می شود. این دلایل می تواند مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، رسانه ای و حتی در مواردی تکنولوژی باشد که گاه به صورت مستقیم و گاه غیر مستقیم بر تغذیه سالمندان تاثیر می گذارد. کاهش مصرف مواد غذایی غنی از ریزمغذی های مفید برای سالمندان بدلیل افزایش قیمت ها، متاسفانه یکی از آثار منفی شرایط اقتصادی کنونی می باشد. بدلیل عدم رعایت مسائل بهداشت دهان و دندان در دوران جوانی و میانسالی، افراد مسن اغلب دارای مشکلات دهان و دندان هستند که همین امر سبب جلوگیری از مصرف بعضی از مواد غذایی می شود.

لیست تعدادی از دلایل تاثیر گذار بر نوع تغذیه سالمندان :

1. کاهش قدرت حس چشایی و بویایی
2. تاثیر جانبی برخی از داروهای مصرفی
3. مشکلات حرکتی در سالمندان
4. عدم اطلاع رسانی های بهداشتی و سلامتی مناسب برای سالمندان
5. عدم رعایت نکات سلامتی و بهداشتی در دوران قبل از سالمندی
6. تعداد کم مراکز تخصصی سالمندان
7. عدم پوشش بیمه ای مناسب

چه مواردی برای تغذیه سالمندان نیاز می باشد؟

با یک جستجوی ساده در گوگل در کسری از ثانیه هزاران توصیه مرتبط با سلامت سالمندان پیدا می شود و برای افراد غیر متخصص تشخیص آنکه کدام یک از توصیه ها بر اساس مطالب علمی می باشد، کار بسیار دشواری است. گروه سلامت و بهداشت مهرمندان همواره توصیه می نماید قبل از هر گونه تغییر در روال عادی زندگی خود حتما با پزشک مشورت نمایید. شاید یک توصیه بدلیل مسائل گوناگون برای بدن شما علاوه بر اینکه مفید نباشد، مضر نیز باشد.


در ادامه توصیه های تغذیه ای برای عموم افراد و علی الخصوص سالمند ارائه می شود:

• توصیه می شود سالمندان در برنامه تغذیه ای روزانه خود مصرف شش تا هشت لیوان آب را جهت جلوگیری از یبوست و کم آبی داشته باشند.
• مصرف مواد غذایی متناسب با میزان فعالیت های فیزیکی، در سالمندان بدلیل کاهش فعالیت های فیزیکی و همچنین کاهش متابولیسم، بدن نیاز به انرژی کمتری دارد.
• کاهش مصرف چربی ها، علی الخصوص چربی های اشباع مثل چربی نهان در گوشت، روغن جامد و کره.
• افزایش تعداد منابع تامین کننده پروتئین، توصیه می شود در برنامه تغذیه سالمندان علاوه بر تامین پروتئین از گوشت و مرغ، منابع دیگری از قبیل ماهی، سفیده تخم مرغ، فرآورده های لبنی بدون چربی و یا کم چرب نیز گنجانده شود.
• در برنامه غذایی سالمندان بهتر است نیمی از منابع تامین پروتئین از نوع حیوانی و نیمه دیگر از غلات و حبوبات باشند.
• در سنین میانسالی جذب کلسیم و ویتامین D کاهش می یابد و این روند در سنین سالمندی بیشتر نیز می شود. بهتر است در رژیم غذایی سالمندان منابع غنی از کلسیم و ویتامین D قرار داده شود.
• کاهش توانایی جذب ویتامین B12 و B6 در افراد مسن، جهت تامین این ویتامین ها توصیه می شود با پزشک خود مشورت نمایید تا در صورت لزوم از مکمل های دارای این ویتامین ها استفاده شود.
• در سالمندان نیاز جذب آهن در بین مردان و زنان یکسان می باشد. بنابراین مصرف بخش های تیره سبزی هایی از قبیل جعفری، برگ چغندر، گشنیز، کاهو توصیه می شود. همچنین مصرف تخم مرغ، گوشت، ماهی و جگر نیز در تامین آهن بدن می تواند نقش بسزایی داشته باشد.
• کاهش میزان منیزیم در بدن سالمندان سبب ایجاد مشکل در استحکام و مقدار توده عضلانی بدن این افراد می شود. مصرف آجیل، لوبیای سویا، دانه کامل ذرت، اسفناج، نخود سبز و گوشت گاو می تواند نقش مفیدی در افزایش میزان منیزیم در بدن سالمندان داشته باشد.

یادمان باشد طی تحقیقات صورت گرفته کاهش توده عضلانی از سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی آغاز می شود. بنابراین تامین مواد غذایی مناسب در زمان مناسب سبب کاهش عوارض ناشی از عدم وجود منیزیم در بدن خواهد شد.

برای اینکه دوران سالمندی ما پر از هیجان و سرزندگی باشد، بهتر است از سنین جوانی و میانسالی در بین هیاهوهای زندگی به فکر سلامت و بهداشت خود باشیم. اگر زمانیکه این مقاله را می خوانید به هر دلیلی در زمان جوانی و میانسالی خود وقت برای سلامت فیزیکی و روانی خود نگذاشته اید، باید این مساله گفته شود که همین الان نیز دیر نیست! در مقالات بعدی سعی می شود در مورد تغذیه سالمندان و دستورات غذایی ویژه آنان بیشتر صحبت شود. تلاش ما افزایش آگاهی سالمندان در بین دریایی از اطلاعات درست و نادرست است تا بتوانیم نقش بسزایی در ارتقاء کیفیت زندگی این عزیزان داشته باشیم.

دوست عزیز شما می توانید این مقاله را به صورت صوتی از طریق فایل زیر گوش بدهید.