» علل بی خوابی سالمندان و راههای جلوگیری از آن

همه ما گاهی از بی خوابی در شب رنج برده ایم اما برای افرادی که در زمان خواب از این پهلو به آن پهلو می شوند ، این بی خوابی ها می تواند عامل اصلی در به خطر انداختن سلامتشان شود و عواقب بسیار نا مطلوبی را داشته باشد. خواب هم مانند هوا، غذا و آب ضروری است و ما برای جبران انرژی از دست رفته خود نیاز به این موهب الهی داریم.بی خوابی سالمندان بسیار شابع است .

عامل و یا عوامل اصلی بی خوابی سالمندان چیست؟

جواب این پرسش غالبا فکر مشغولی و عدم تحرک افراد سالمند است. اما آیا به راستی عوامل بی خوابی سالمندان همین موارد است و یا عوامل دیگری نیز دخیل هستند؟
بر اساس گزارشات موسسه ملی سلامت در آمریکا بی خوابی در افراد مسن یک عارضه رایج می باشد و بیش از ۵۰ درصد افراد بالای شصت سال را در بر می گیرد. بی خوابی در بعضی از موارد روز ها، ماه ها و حتی سال ها افراد سالمند را درگیر می کند. اختلالات در خواب عامل از دست دادن حافظه، خشمگین شدن بی دلیل، افسردگی و خیلی از تاثیرات منفی دیگر است که تاثیر مستقیم بر روی سلامت سالمندان دارد.

میزان ساعت مفید خواب در سالمندان

میزان خواب در سالمندان دغدغه مراکز سلامت تمام کشورها در طی چند سال اخیر است. به طور میانگین میزان ساعت خواب برای نوزادان ۱۶ ساعت، برای نوجوانان و جوانان ۹ ساعت و برای افراد بالغ ۷ الی ۹ ساعت می باشد. افراد سالمند هم باید بین ۷ الی ۹ ساعت خواب مفید داشته باشند. خواب مفید در اینجا یعنی خوابی که علاوه بر میزان ساعت مناسب دارای کیفیت مناسبی نیز باشد.
علل بی خوابی سالمندان بسیار متعدد است، از عوارض مصرف یک داروی خاص تا شرایط محل زندگی بر میزان و کیفیت خواب سالمندان تاثیر گذار است.

در زیر لیستی از علت های متداول در بی خوابی سالمندان اشاره شده است:

•  استرس و نگرانی که می تواند شامل از دست دادن یک عزیز ، فشار کار روزمره، نگرانی فرزندان و غیره باشد.
• بهداشت ضعیف خواب که می تواند شامل عادات بد قبل از خواب و محیط انتخابی نامناسب برای خواب باشد.
• برنامه زمانی نامنظم برای خواب، این افراد برنامه زمانی خواب منظم و ثابتی ندارند.
• مصرف محرک هایی مثل نیکوتین، کافئین و الکل در بازه زمانی نزدیک به زمان خواب.
• تغییر سیکل خواب که غالبا در ساعت بدن افراد سالمند اتفاق می افتد و زمان خوابیدن سالمندان را دچار تغییر می نماید.
• افسردگی به دلایل متعدد.
• داشتن درد هایی همچون آرتروز و غیره.
• تکرر ادرار که باعث خواب ناپیوسته و بی کیفیت می شود.
• مشکلات حرکتی که در زمان حرکت در حین خواب باعث بیدار شدن فرد می شود.
• مشکلات عصبی همچون پارکینسون و آلزایمر

حال که عوامل بی خوابی سالمندان مشخص گردید، بهتر است فعالیت هایی که سبب ایجاد شرایط خواب مناسب می شوند را شناخت. توصیه می شود برای تغییر در برنامه روزانه خود ابتدا با پزشک مشورت نمایید و در صورت عدم وجود هرگونه منعی، فعالیت های جدید را به برنامه روزانه خود اضافه نمایید. این توصیه برای حفظ سلامت سالمندان دارای اهمیت بیشتر است.

فعالیت های موثر برای خواب مناسب و با کیفیت سالمندان

• دارا بودن زمان معین برای خواب: با توجه به اینکه هر فرد مسن نیاز به ۷ الی ۹ ساعت خواب مناسب و با کیفیت دارد، بهترین زمان برای خواب سالمندان از ساعت ۱۰ شب الی ۷ صبح می باشد.
• انجام حرکات ورزشی در صبح و یا حداکثر ۴ ساعت قبل از ساعت خواب: پیشنهاد می شود در انتخاب نوع حرکات ورزشی با پزشک خود مشورت نمایید.
• انجام فعالیت هایی که منجر به افزایش آرامش در سالمندان قبل از خواب می شوند مثل دوش آبگرم، دعا و نیایش با ایزد منان و یا شنیدن موسیقی ملایم مورد علاقه خود قبل از خواب.
• بهتر است ۳ ساعت قبل از خواب از نوشیدن هر نوع ماده کافئین دار و الکل دار و یا مصرف هر نوع ماده دارای نیکوتین جدا جلوگیری نمایید.
• بهتر است شام خود را در ساعات اولیه شب میل کرده و چند ساعت قبل از خواب از نوشیدن مایعات فراوان پرهیز نمایید. البته نوشیدن یک لیوان شیر گرم و یک میان وعده بسیار سبک قبل از خواب توصیه می شود و شاید باعث خوابی با آرامش بیشتر شود.
• در میان روز چرت زدن ممنوع نیست اما فقط چرت زدن (حداکثر نیم ساعت) نه خواب طولانی در ظهر.
• دور کردن موبایل و روزنامه از رختخواب خود و یا بهتر است بگوییم هر آنچه که شما را قبل از خواب ناراحت می نماید.

آیا مصرف داروهای خواب راه حل مناسبی برای بی خوابی سالمندان است؟

این پرسش را حتما از پزشک خودتان بپرسید اما پیشنهاد ما به شما این است که مصرف داروی خواب یک راه حل موقتی است و بدن شما بعد از دریافت میزان مشخصی دارو بعد از مدتی نسبت به آن واکنش کمتری نشان می دهد و شما را نیازمند میزان بیشتری از دارو می نماید. بنابراین قبل از مراجعه به پزشک به دنبال عامل اصلی بی خوابی خود باشید، این عامل می تواند فیزیکی و مربوط به بدن شما باشد (مثل آرتروز)، و یا عامل روحی و روانی باشد (مثل ناراحتی از موضوعی خاص و یا دلنگرانی های فرزندانتان) و شاید عامل محیطی و عادات روزانه شما باشد (مثل خوردن کافئین و یا محیط بسیار گرم اتاق خواب).
سالمند بودن به این معنا نیست که شما شروع مجددی نمی توانید داشته باشید! هر زمان به این نتیجه رسیدید که وجود تغییری می تواند روند زندگی شما را به جهت مثبت تغییر دهد آن زمان مناسب ترین زمان برای تغییر است. پس قبل از پذیرش اینکه بی خوابی جزء لاینفک زندگی من شده است و یا به دنبال دریافت داروی مشخصی بروید به دنبال عامل اصلی آن در خود باشید و تغییر را شروع نمایید.

دوست عزیز شما می توانید این مقاله را به صورت صوتی از طریق فایل زیر گوش بدهید.