» پوکی استخوان در سالمندان

پوکی استخوان و یا استئوپروز چیست؟

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی پوکی استخوان یا استئوپروز یک اختلال عمومی اسکلتی است که درپی آن مواد معدنی استخوان ها از دست رفته و استحکام آنها کاهش پیدا کرده وبسیار شکننده می شوند.

سیستم بدن انسان به نوعی است که پیوسته تعادلی بین ساخت،ترمیم و تخریب استخوان ها وجود دارد اما در افراد مبتلا به پوکی استخوان روند تخریب ، سرعتی بیش از ساخت و بازسازی دارد.مهم ترین هورمون های تاثیرگذار در این روند،هورمون  زنانه استروژن ، هورمون مردانه تستوسترون و هورمون پاراتیرویید است.
این بیماری که به فلج کننده خاموش نیز معروف است ،یکی از رایج ترین بیماری هایی است که در سالمندان بروز می کند. میزان ابتلا به پوکی استخوان در مردان کمتر از زنان است به این صورت که از هر ۳ زن یک نفر و از هر ۱۲ مرد یک نفر مبتلا می شود. توصیه همیشگی مهرمندان برای جلوگیری ازآسیب های پیش رو، وجود پزشک مخصوص سالمندان در کنار آنان است که به صورت دوره ای سالمندان عزیزمان مورد بررسی قرار گرفته و در صورت ابتلا به پوکی استخوان بتوانند سریع تر راه های پیشگیری و درمان را آغاز نمایند.
به طورکلی پوکی استخوان به دو دسته تقسیم میشود:
نوع یک که به دلیل کمبود استروژن و از دست دادن بافت استخوانی در زنان پس از یائسگی اتفاق می افتد و نوع دوم که به جنسیت ارتباط ندارد و با افزایش سن رخ می دهد. پوکی استخوان در سالمندان بالای ۷۰ سال دیده می شود که دراین نوع از بیماری چرخه بازسازی استخوان دچار مشکل شده است و دلیل آن این است که با افزایش سن جذب کلسیم دربدن افت پیدا می کند.شکستگی ها از جمله مشکلاتی است که در این نوع از پوکی استخوان زیاد با آن مواجه هستیم،به خصوص شکستگی هایی در بخش های فوقانی ران،ستون مهره ها،قسمت های بالای بازو، دنده ها و لگن خاصره.باید این نکته را درنظر گرفت که بیماری های دیگری هم هستند که در روند شکل گیری پوکی استخوان نقش داشته و سرعت آن را بیشتر می کند:

• سرطان
• لوپوس
• بیماری کلیه یا کبد
• روماتیسم مفصلی
• بیماری سلیاک
• بیماری التهابی روده
• یائسگی زودرس در زنان
• پرکاری تیروئید

تاثیر ورزش بر پوکی استخوان در سالمندان

فعالیت ورزشی درسالمندان می تواند تاثیر مهمی در حفظ استحکام و تراکم استخوان ها داشته باشد.با درنظر گرفتن شرایط کرونا،امروزه بسیاری از پدرها و مادرها به دلیل رعایت پروتکل های بهداشتی از امکان حضور در جامعه محروم هستند.بناراین مهرمندان سعی کرده است طی مقاله های گوناگون در بخش ورزش و تندرستی از فواید ورزش سالمندان صحبت بکند اما فعالیت ما به همین بخش ختم نشده است و در طی همکاری ما با یکی از مربیان ورزشی خبره ،چندین حرکت ورزشی مناسب سالمندان درمنزل توسط ایشان طراحی و اجرا شده است تا مسبب ورزش سالمندان در منزل باشیم.بنابراین پیشنهاد می شود جهت جلوگیری از بیماری پوکی استخوان ویدیوهای ورزشی مارا مشاهده نمایید .ذکر این نکته بسیار حائزاهمیت است ،سالمندانی که دچار بیماری پوکی استخوان شده اند به دلیل افزایش شکنندگی استخوان هایشان بهتر است قبل از انجام فعالیت های ورزشی حتما با پزشک مخصوص خود مشورت نمایند و تا جایی که این ورزش ها سبب بروز حادثه ای نشود ،آنها را در منزل انجام دهند.همانطور که قبلا هم اشاره شد یائسگی در زنان می تواند ابتلا پوکی استخوان و یا  استئوپروز را تسریع کند که ورزش کردن باعث می شود این روند به تاخیر بیافتد.در سایر موارد هم فعالیت های روزانه ورزشی در تمامی افراد کمک شایانی به حفظ سلامت آنان می کند.

انجام درمان های فیزیوتراپی،لیزر کم توان و مگنت تراپی نیز جزو اقداماتی است که میتواند در روند بهبود پوکی استخوان در سالمندان موثر باشد.البته انجام این فعالیت ها باید زیرنظر فیزیوتراپ و متخصص این رشته باشد تا صدمه ای به سالمندان وارد نشود.
یکی دیگر از راه های جهت جلوگیری از بروز پوکی استخوان در سالمدان داشتن تغذیه مناسب می باشد. در همین راستا وجود برنامه های غذایی مناسب و همچنین مصرف مکمل های دارویی مورد تایید پزشک سالمندان سبب جذب کلسیم مورد نیاز آنان خواهد شد .اما باید در نظر گرفت که مصرف بیش از حد نیاز کلسیم ،سبب بروز بیماری های قلبی در سالمندان می شود.پروتئین یکی دیگراز بلوک های ساختمان استخوان است. افراد به دلایل مختلف ممکن است جذب پروتئین  کمتری داشته باشند به همین علت پزشک متخصص روماتولوژ می تواند برای آنان مکمل دارویی تجویز کنند.
به طور کلی و با توجه به مسائل ذکر شده ، پوکی استخوان به عنوان یکی از اجتناب ناپذیر ترین بیماری های دوران سالمندی است اما میتوان با روش ها و راهکارهای ارائه شده هم این بیماری را به تعویق انداخت وهم آن را تا حدودی کنترل کرد.
به امید آنکه توانسته  باشیم قدمی هرچند کوچک در جهت سلامت عزیزانمان برداشته باشیم.

مقالات مرتبط

» چه روشهایی برای پیشگیری و درمان دیابت در سالمندان پیشنهاد میشود؟ » علل بی خوابی سالمندان و راههای جلوگیری از آن » چه کارهایی سبب افزایش قدرت سیستم ایمنی سالمندان خواهد شد؟ » آیا مصرف ویتامین E در روند فراموشی سالمندان تاثیر گذار است؟ » طب سالمندی چیست و پزشک سالمندان دارای چه ویژگی هایی می باشد؟ » چه نکاتی را باید برای مراقبت از سالمند مبتلا به کرونا رعایت نماییم ؟