» تاثیر خاطره گویی جهت مقابله با افسردگی در سالمندان

این مقاله در شهریور ۹۹ بروزرسانی شده است .
یکی از روشهای موثر پرستاری برای افزایش امید، افزایش عزت نفس، درمان افسردگی، ایجاد شعف و شادی در روحیه سالمندان از طریق خاطره گویی می باشد.
یکی از چالشهای اصلی دوره سالمندی، عوارض عاطفی است.
هسته اصلي اختلالات عاطفي و رواني انسان ها احساس انزوا و تنهايي است و انسان به عنوان يك موجود اجتماعي به روابط گروهي به عنوان پشتوانه اي براي كسب اطمينان خاطر و آرامش نيازمند است.
سالمندان متاثر از روند پیری به بیماریهای جسمی و مزمن دچار می گردند و در طول زمان عمرشان مرگ عزیزان خود مانند پدر، مادر، خواهر، برادر و همسر را تجربه می نمایند و آرام آرام فعالیتهای موثر و در آمدزای خود را از دست می دهند و با رکود اقتصادی زندگیشان دست و پنجه نرم می کنند. اگر در این شرایط مراقبت های درستی انجام نشود این عوارض عاطفی می تواند منجر به از دست رفتن امید، عزت نفس و نشاط زندگی آنها شده و نهایتا آنها را به کام افسردگی بکشاند.

چگونه سالمندان از طریق خاطره گویی با افسردگی مقابله می کنند؟

بهترین روشی که می توان این موضوع را توضیح داد ، این است که از شما خواننده محترم بخواهیم که برای ما یکی از خاطرات خود را تعریف کنید.
آیا شما در این لحظه به سراغ لحظات خوب زندگی خود نمی روید؟
آری، همه ما انسانها برای خاطره گویی به سراغ بهترین لحظه های زندگی مان که مملو از شادی، موفقیت، پیروزی، یک موضوع جالب و خنده دار، طنز ، یک موضوع پند آموز و …. است، می رویم.

جریان فکری افراد سالمند در فرایند خاطره گویی، احساسات، تمایلات، معیارها و اهداف ارزشمند خود را به یاد می آورد و از کوچه پس کوچه های تجربیات خود با چابکی و نشاط بیشتری می گذرد و در پایان خاطره گویی خود لبخند ملایمی بر لب های آنها نقش می بندد و یا گاهی از گوشه چشمانشان اشک شوقی می چکد.
در واقع سالمندان در درمان خاطره گویی، یکبار لحظات خوب را به یاد می آورد و یکبار هم آنها را بر زبان می آورد.

نقطه عطف خاطره گویی سالمندان کجاست؟

درست همه چیز از آنجایی شروع می شود که خاطره گویی به پایان می رسد. سالمند ارزشمند ما با نگرشی بهره مند از تجربیات و محوریت معیارهای ارزشمندش، با بیان خاطراتش که محتوایی اصیل و عمیق دارند با شنوندگان ارتباط برقرار کرده و در اجتماعی صمیمی قرار می گیرد. کنش و واکنش های موثری در این فضا وجود دارد که به برقراری این ارتباط با دیگران با کیفیت مطلوب کمک شایانی می نماید.
مرحله کنش از سوی سالمند با مرور نقاط قوت و لحظه های مملو از شادی، موفقیت، عزت نفس و اعتماد به نفس آغاز و با خاطره گویی پایان می یابد.
و مرحله واکنش ، عکس العملی است که از اطرافیان نسبت به تعریف خاطره سالمند از خود نشان می دهند.
در این مرحله واکنش اطرافیان، حالتهایی از تحسین، شعف، خنده و یا هر حالتی که نشان دهنده تاثیری مثبت از خاطره است می باشد.
در این فضای اجتماعی ایجاد شده، سالمندی که خاطره گویی کرده است تاثیر خوبی بر فضا گذاشته و در واقع به عنوان یک عضو غیر فعال در جمع نبوده است. همین مشارکت در جمع و تزریق حس خوب و موثربه اجتماع موجود، به آنها احساس موثر بودن و ارزشمندی می دهد و در جهت افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس سالمندان گام خوبی به شمار می آید. فردي كه از احساس خود ارزشمندي بالايي برخوردار است به راحتي مي تواند با تهديدها و وقايع اضطراب آور زندگي بدون تجربه منفي و از هم پاشيدگي رواني مقابله نمايد.

گوش شنوای سالمندان خود باشیم

هنگامی که سالمند عزیز ما با خاطره گویی هایش، موفقیتهای دوره های قبلی زندگی اش را برای خود تکرار می کند در واقع، قوی بودن را به خود تلقین می نماید و در نتیجه بستر مناسبتری را برای روحیه خوب داشتن ایجاد می نماید. به عبارتی با خاطره گویی و یادآوری همه شادیهای قبلی زندگی اش، تصاویر در ذهن او مانند یک فیلم زیبا به نمایش در می آیند و آنگاه هورمونهای شادی به عنوان قویترین ابزار در تقابل با افسردگی، در او شروع به ترشح کردن می کنند و ذهن سالمند را در شادی و آرامش فرو می برند.
از طرفی ما به عنوان شنوندگان خاطرات سالمندان، اگر کمی دقت نظر داشته باشیم و با جان دل به آنها گوش فرا دهیم، نکات بی نظیری را در می یابیم که برای بدست آوردن آنها، شاید باید سالها عمر خود را بگذرانیم تا به آن نکات ارزشمند دست بیابیم.

هدف اساسی خاطره گویی

هدف اساسی خاطره گویی فراهم کردن فرصتی برای سالمندان است که ابعاد و مفاهیم عمیق زندگی خود را برای هم تعریف نمایند که این موضوع می تواند منجر به تحقق مجدد احساس هویت شخصی، ایجاد اتصال بین حال و گذشته و ارزیابی واقعی تر از شرایط موجود شود. سالمندان با مرور خاطرات و ارزیابی گذشته و دستاوردهای خود با اتکا به تجربه های کسب شده، تصمیم های سازنده تری بر مبنای شرایط حاکم بر زندگیشان می گیرند و از تصمیم ها دچار افسردگی نمی شوند. به عبارتی پذیرش وضعیت موجود را با دلائل قابل قبول خود محقق می نمایند. در واقع سالمندان در فضای خاطره گویی ، اتمسفر صمیمی تری را تجربه می کنند و با مرور ذهنی موفقیت ها و لحظات خوب با خود می اندیشند که

” روزگاری این چنین موفق، پیروز، شاد و سرحال بوده ام، پس حالا نیز می توانم.”

دوست عزیز شما می توانید این مقاله را به صورت صوتی از طریق فایل زیر گوش بدهید.